Były naprawdę ładne, cieszyły oko, wprowadzały odrobinę radości w szarzyznę późnego peerelu. Kolorowe szybki na klatkach schodowych osiedla Jary. A jednak pod koniec lat dziewięćdziesiątych zniknęły. Ktoś może wie, dlaczego?
Zacznijmy od zdjęcia tytułowego (fot. K. Serdakowski). To Koński Jar widziany z ulicy Koncertowej. Na pierwszym planie mamy parking osiedlowy pełen cudów socjalistycznej motoryzacji, dalej charakterystyczny zawijas objazdu budowy stacji metra Ursynów. Autobusy w stronę centrum zatrzymywały się na przystanku po prawej stronie zdjęcia. Jego resztki tkwią tam do dziś. A teraz spójrzmy dalej, na cudowny granat klatki schodowej odcinającej się od szarości wielkopłytowej elewacji. To jest właśnie sedno dzisiejszego artykułu. Następny przykład poniżej.
![Tęcza nad budynkiem Wiolinowa 3 to nie jedyny radosny element w rzeczywistości schyłkowego PRLu. Na ursynowskiej pustyni wyrosły też już na przykład pierwsze drzewka. Zdjęcie: Andrzej Herfurt.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1985/1985_Wiolinowa3-400x250.jpg?resize=400%2C250)
Ulica Wiolinowa widziana z bloku przy Puszczyka 8. Tęcza niewątpliwie zwiastuje nam świetlaną przyszłość i poprawę pogody, chociaż na tę – sądząc po otwartych na oścież oknach – nie narzekamy. I znów mamy kolorową klatkę schodową. Po prawej stronie zdjęcia wielkie pole, które za dwadzieścia lat zostanie parkiem. Pozostajemy w okolicy.
![Budowa szkoły SP81 na Puszczyka, w tle bloki na Pięciolinii cieszą oko kolorowymi szybkami klatek schodowych. Fot. Andrzej Herfurt.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1977/1977_Puszczyka-Pieciolinii-400x250.jpg?resize=400%2C250)
Cofnęliśmy się o osiem lat. Jest rok 1977, pierwsza połowa, trwają pracę wykończeniowe przy pierwszej ursynowskiej szkole podstawowej SP81. Bloki za nią to oczywiście Pięciolinii. A teraz niespodzianka. Zbliżenie na blok pośrodku kadru, ale 18 lat później.
![Przejażdżka kucykiem na podwórku szkoły nr 81. Blok w tle to Pięciolinii 8, charakterystyczna tabliczka przetrwała zresztą do dziś. Nadesłała Julia Dziubecka.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1995/1995_Pieciolinii-Kucyk-400x267.jpg?resize=400%2C267)
Tadaam! Drzewa nieco podrosły, ścianę szczytową bloku przy Pięciolinii ocieploną cudowną blachą, a kolorowe szybki wciąż tu są. Wkrótce jednak znikną. Nie tylko stąd, ale i z całego osiedla. Czy ktoś może wie, dlaczego je zdemontowano? Ramy były nieszczelne? Wiało na klatce schodowej? A jak już wymieniono okna, to nikomu się nie chciało starych szyb wstawiać?
![Zanim powstało Centrum Handlowe Land przy Wałbrzyskiej, lokalne potrzeby zaspokajał blaszak w centrum kadru. Wciąż zresztą istnieje. Ostatnio jako Biedra. Nieco bliżej mamy budowę metra przecinającą Smródkę. Zdjęcie: Krzysztof Serdakowski, photochris.com/Polska.htm](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1985/1985_Rzymowskiego-Metro-400x292.jpg?resize=400%2C292)
A na koniec kolor u sąsiadów z SnD. Wracamy na Koncertową do 1985 roku. Krzysztof Serdakowski po zrobieniu naszego zdjęcia tytułowego kieruje aparat na Smródkę, uwieczniając budowę metra i kolorowe wstawki na elewacjach szarych bloków. Na dziś to tyle. Gdyby ktoś wiedział coś więcej, zwłaszcza o tych klatkowych witrażach, niech koniecznie da znać w komentarzu poniżej.
To jest kwestia wyłącznie zmian spowodowanych renowacją osiedla. Firma która się tym zajęła najwyraźniej nie miała zlecenia na kontynuację poprzedniego wystroju wnętrz i elewacji. Proponując nowoczesne rozwiązania wyszła z prostą i praktyczną propozycją wyposażenia. Dzisiaj wszystko jest w ten właśnie sposób prostowane, a zniechęcenie do dawnych miejsc nowych przedsiębiorstw z zewnątrz (bo na pewno te firmy nigdy przedtem nie miały nic wspólnego z Ursynowem) spowodowało właśnie takie rozwiązanie. Pozdrawiam wszystkich Ursynowian!!!
Specjalistą nie jestem. Ale te szklane witraże były osadzone na kątownikach i mocowane kitem. Nie trzymało to 1. ciepła, 2. kit twardniał i odpadał trzeba było go notorycznie uzupełniać, 3. w sumie jak w pierwszym szczelinami ciągnęło.
To nie dotyczy tylko Ursynowa.
Pamiętam też takie szyby na Nowym Bemowie, Jelonkach itd.
Później faktycznie zniknęły.