Spółdzielczy aktyw zagoniono do łopat, grabi i mioteł. Sprzątają po ekipach budowlanych, bo w PRL był taki zwyczaj, że wykonawca sprzątanie po budowie pozostawiał już odbierającemu jego dzieło.
![Spółdzielczy aktyw przy porządkowaniu Końskiego Jaru. "Życie Warszawy", 16.04.1977](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/ArchiwumPrasowe/1977_04_16_Prasa_ZW_CzynSpoleczny-400x367.jpg?resize=400%2C367)
Teoretycznie to praca ochotnicza, teoretycznie można nie robić, ale praktycznie to nie ma wyboru. W czynie społecznym mieszkańcy muszą sami ogarnąć okolicę bloku lub tkwić w tym błocie pełnym resztek. Tego ostatniego już optymistyczni kronikarze „Życia Warszawy” z kwietnia 1977 roku nam oczywiście nie napiszą. Kto nie popracował wtedy, wkrótce dostał kolejną szansę. Okolice Smródki trzeba przywrócić do życia. Obywatele, do pracy!
![Łopaty, kilofy i grabie w rękę - wszyscy idą sprzątać Dolinę Służewiecką. "Życie Warszawy", 5.09.1979](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/ArchiwumPrasowe/1979_09_05_Prasa_ZW_CzynSpoleczny-400x400.jpg?resize=400%2C400)
Nie każdemu się chce wstawać rano i w wolny weekend zasuwać? Trzeba dać jakiś krzepiący przykład. Zorganizowano więc sprawdzoną ekipę aktywistów ZSMP (Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej) aby zagrzewała innych do pracy. Tę wrześniową niedzielę w 1978 aktywna młodzież spędza chyba na porządkowaniu okolic Beli Bartoka, jeżeli dobrze rozszyfrowuję okolicę przedstawioną na tym niezbyt wyraźnym zdjęciu.
![Czyn Społeczny ZSMP. To jest chyba ulica Bartoka. "Stolica", 40/1978](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/ArchiwumPrasowe/1978_40_Stolica-ZSMP-400x387.jpg?resize=400%2C387)
Pracy nie zabraknie. We wrześniu 1979 prasa zapowiada wielką społeczną akcję porządkowania Puławskiej. Drogowcy właśnie kończą poszerzanie i budowę drugiej jezdni do Piaseczna, ale oczywiście sprzątać nie zamierzają, bo czekają na nich pilniejsze prace. Więc znów – kto chętny do kopania rowów, kładzenia kabli i układania chodników? Swoją drogą – jeżeli te chodniki przy Puławskiej budowali amatorzy w czynie społecznym, to nawet nieźle im wyszło. Wytrzymały 40 lat, dopiero w wakacje 2018 zafundowano im remont i przebudowę na odcinku do Piaseczna. Tym razem fachowcy sprzątają już sami.
![W czynie społecznym obywatele mają posprzątać po budowlańcach budujących Puławską. "Życie Warszawy:, 11.09.1979](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/ArchiwumPrasowe/1979_09_11_Prasa_ZW_CzynSpoleczny-259x400.jpg?resize=259%2C400)
A tak swoją drogą – czyn społeczny nadal przecież ma się całkiem nieźle. W czynie społecznym młodzi skejci zbudowali sobie skatepark pod Kopą Cwila. W czynie społecznym rowerzyści górscy zagospodarowali zbocza Kazurki. A w 2012 nad Smródką znalazłem to.
![Most... Mostek. No, właściwie to kładka nad Smródką - ale jakże potrzebna! Solidna konstrukcja zastąpiła chybotliwe przejście z dwóch desek. Fot. Maciej Mazur.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/2012/2012_05_27_Smrodka-Kladka1-400x225.jpg?resize=400%2C225)
Kładkę zbudowaną w czynie społecznym, o czym – aby nie było już żadnych wątpliwości – informowała kartka przyczepiona do budowli. Potrzebny i przydatny mostek oczywiście zniknął, podobnie jak zbudowany oddolnie skatepark pod Kopą Cwila. Bo w oczach władzy czyn społeczny bywa dziś bardzo aspołeczny.
![Społeczeństwo stawiające kładkę nad Smródką nie dość, że chętne do pracy, to jeszcze skromne - nie podpisało się. Ale i tak proszę przyjąć szczere gratulacje. Fot. Maciej Mazur](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/2012/2012_05_27_Smrodka-Kladka2-400x225.jpg?resize=400%2C225)
Na koniec jeszcze jeden obrazek z 1977 roku, gdy nic tak nie jednoczyło społeczeństwa jak chwila zamiatania i rozgrzewkowa flaszka potem. No, flaszkę sobie dopowiedziałem aby historia miała smaczek.
![Prace porządkowe przed blokiem przy Końskim Jarze. Sądząc po mało profesjonalnych strojach, może to być czyn społeczny lokatorów nowego bloku. Fot. Grażyna Rutowska, ze zbiorów NAC.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1977/1977_09_NAC-KonskiJar-Wykopki-354x400.jpg?resize=354%2C400)