– Po cichu zabierałem aparat i robiłem zdjęcie – opowiada Bartosz Rożeński, autor świetnej serii fotografii dokumentujących kilkanaście lat zmian w centrum Natolina. Od wykopu pod budowę metra po budowę samego Centrum Natolin, czyli dziś Galerii Ursynów. Wszystko z jednego balkonu.
![Budowana stacja metra Natolin. Belgradzka puszczona przesmykiem przez plac budowy. Zwróćcie uwagę: na obrazie nie ma ani jednego drzewa. Fot. Bartosz Rożeński.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1987/1987_MetroNatolin-400x260.jpg?resize=400%2C260)
Na początek rok 1987. Data jest orientacyjna, wyznaczona na podstawie zaawansowania budowy stacji Natolin. Nad wykopem przerzucona suwnica, za nią widać przesmyk Belgradzkiej i puste pole po bloki przy Raabego. Wiecie, co rzuciło mi się w oczy? Że na tym zdjęciu nie ma ani jednego drzewa. Przenieśmy się o dwa lub trzy lata.
![Lanie betonu w stację Natolin skończone. Tunel zasypano, trwa budowa wyjść. Zwróćcie uwagę na posterunek policji u dołu i na świetną dziurę w płocie opodal. Fot. Bartosz Rożeński.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1989/1989_MetroNatolin.jpg-400x283.jpg?resize=400%2C283)
Jedno drzewo tu się załapało. Stacja jest już zasypana, budują jeszcze wyjścia. Ale duch chyba nieco podupadł, bo na budowę spokojnie można się dostać przez wielką dziurę w płocie. I to pod nosem milicji, która ma tu swój posterunek. Nawet, jeżeli jest już policją a zdjęcie pochodzi jednak z 1990 a nie 1989. Witamy więc w latach dziewięćdziesiątych.
![Ostatnie prace przy wyrównywaniu poziomów na zasypanym tunelu metra przy stacji Natolin. Fot. Bartosz Rożeński.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1990/1990_MetroNatolin1-400x284.jpg?resize=400%2C284)
Minął kolejny rok, trwa równanie terenu nad stacją Natolin. Na prawie całą dekadę zostanie w tym miejscu szeroki pas ziemi niczyjej zagospodarowywanej na parkingi. Spójrzmy teraz lekko w lewo.
![Widok z okna przy Meander na Lasek Brzozowy i przysypany śniegiem plac kończącej się budowy metra. A wiecie, że ten słup po lewej na dole przetrwa jeszcze ponad dwadzieścia lat? Fot. Bartosz Rożeński.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1990/1990_MetroNatolin2-400x283.jpg?resize=400%2C283)
Ten płot już zaraz zniknie, ale jedna pamiątka widoczna na zdjęciu przetrwa do dziś. W lewym dolnym rogu mamy taki betonowy słup z latarnią, dobrze znany z prowincji. Poszukajcie go w okolicy północnego wyjścia ze stacji. Jeszcze niedawno tam stał jako relikt budowy. Taka atrakcja dla spostrzegawczych.
![Zmoczony deszczem parking nad stacją metra Natolin. A gdzie jest Aleja KEN? Będzie. Pod koniec 1999 roku połączy Belgradzką z Płaskowickiej. Fot. Bartosz Rożeński.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/1999/1999_MetroNatolin-400x266.jpg?resize=400%2C266)
Minęło kilka lat. Ile? Nie wiem, autor też nie wie. Na pewno nie jest później niż 1999, bo wówczas deszczowy parking już będzie spływał aby zrobić miejsce pod przebijaną w stronę Kabat pierwszą nitkę Alei KEN. Oto i ona.
![Trawa jeszcze nawet nie zdążyła dobrze wyrosnąć. Na otwartym niedawno odcinku Alei KEN od Belgradzkiej do Płaskowickiej wszystko pachnie nowością. Fot. Bartosz Rożeński.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/2000/2000_MetroNatolin2-400x260.jpg?resize=400%2C260)
Już jest. To pewnie rok 2000. Asfalt jeszcze pachnie nowością, ruch też niezbyt duży. Trawa nie zdążyła jeszcze na dobre wzejść. W tym kształcie – jednego pasa – aleja będzie służyła przez kolejne dziesięć lat. Aż się zupełnie zatka, gdy wokół powstaną bloki. Pierwszy i największy właśnie nabiera kształtów.
![Nad skrzyżowaniem KEN i Belgradzkiej powoli wznosi się wielka bryła Centrum Natolin, później przemianowanego na Galerię Ursynów. Ruch tu jednak wciąż niewielki. Fot. Bartosz Rożeński.](https://i0.wp.com/ursynow.org.pl/wp-content/uploads/2000/2000_MetroNatolin1-400x259.jpg?resize=400%2C259)
Bloczydło na rogu Belgradzkiej i KEN jeszcze nosi tu swoją pierwotną nazwę: Centrum Natolin. Na Galerię Ursynów (nie wiedzieć czemu) przemianowane zostanie w przyszłości. W przyszłości rzeczywiście będzie tu natolińskie centrum. My jednak wycieczkę po przeszłości kończymy właśnie w roku 2000, ostatnim ujęciem z balkonu przy Meander.