Weźcie termos i kanapki, to będzie bardzo długa podróż. Trzydzieści lat temu linia 195 była jedną z najdłuższych w mieście. Po latach, obcinana, skracana i wykręcana, zasłużyła sobie na dłuższe wakacje. Chyba już niestety będzie to wieczny odpoczynek tego historycznego autobusu.

Do tego, że w wakacje linię 195 zawieszano, wszyscy się już przyzwyczaili. Trudno, idąc śladem reklamy przystankowej z Surowieckiego, założymy adidasy i się przebiegniemy lub podjedziemy czającym się za budką dużym fiatem.

Przystanek Zaolziańska przy Surowieckiego. 195 przekreślone, pozostają więc dojazdy dużym fiatem lub poginanie w adidasach. Fot. Maciej Mazur
Skreślone 195. Przystanek Zaolziańska. 2022, fot. Maciej Mazur

W tym roku jednak wakacje się przedłużyły. 195 z nich nie wrócił i chyba nie wróci. Informacja na tym samym przystanku nie pozostawia wątpliwości, pozostawia za to sporo domysłów – czy autobus przegrał z inflacją, kryzysem, Polskim Ładem czy może po prostu to triumf urzędniczej woli po latach podchodów, aby tę linię zlikwidować.

Linia 195 nie wróciła z wakacji 2022. Przystanek Zaolziańska, fot. Maciej Mazur
195 nie kursuje. 2022, fot. Maciej Mazur

Najpierw ją skrócono, potem skierowano na Górny Mokotów przez Stegny, w końcu wyprostowano do Placu Trzech Krzyży aby teraz już ostatecznie chyba wysłać w autobusowe zaświaty. Duch tej kiedyś wielkiej linii łączącej Ursynów z Traktem Królewskim i Żoliborzem będzie poruszał się trasą z końca lat osiemdziesiątych, zatrzymując się na  żądanie na widmowym przystanku przy Koncertowej, z którego ostatni autobus odjechał w 1989 roku a sam przystanek wykorzystują dziś taksówkarze lub policjanci.

Ostatni autobus linii 195 zatrzymał się tu niemal dokładnie 25 lat temu, 31 marca 1989. Potem linię puszczono ulicą Bartoka i przystanek przy Koncertowej wykorzystuje tylko drogówka. Fot. Maciej Mazur.
Dawny przystanek 195 przy Koncertowej. 2014, fot. Maciej Mazur

Pożegnajmy więc tę linię krótką notką biograficzną. Uruchomiono ją w 1979 roku aby zapewnić bezpośrednie połączenie Ursynowa z Traktem Królewskim. Dojeżdżała wówczas na Plac Zwycięstwa (dziś Piłsudskiego). Z tego okresu pochodzi kolejne zdjęcie – kadr z filmu „Skupisko” Józefa Gębskiego, na nim autobus na rogu Herbsta i Romera.

Autobus 195 jedzie z Placu Zwycięstwa na Ursynów Północny. Przystanek na Herbsta róg Romera. Kadr z filmu "Skupisko", reż. J. Gębski (WFDiF)
195 na Herbsta, kadr z filmu „Skupisko” z 1981 r.

W 1984 linię przedłużono do Konwiktorskiej a rok później aż do Huty. Łącząc północny i południowy kraniec miasta stała się jedną z najdłuższych linii w Warszawie. Moja babcia mieszkała na Żoliborzu i dzięki 195 prawie bezpośrednio mogliśmy do niej dojechać, aczkolwiek taka podróż zajmowała mniej więcej godzinę. Pamiętajmy, że to linia zwykła, staje na każdym przystanku.

195 Aleją KEN (w tle Koncertowa) objeżdża remontowane skrzyżowanie przy Jastrzębowskiego, ale kiedyś to przecież była jego stała trasa. Fot. Piotr Nodzykowski, phototrans.eu
195 przy Koncertowej. 1995, fot. Piotr Nodzykowski

Tak przejechała trzynaście lat. W 1998 skierowano ją na pętlę przy Geancie, a w 2003 na Natolin Północny. To była rekordowa trasa. W 2008 sypnął się wiadukt przy Dworcu Gdańskim i awaryjnie wycofano z niego autobusy. 195 wróciło na swoją pierwszą pętlę przy Placu Piłsudskiego (d. Zwycięstwa). W 2013 linię skierowano na Rakowiecką przez Stegny i zaczęła wozić powietrze. Pojawiły się zakusy aby ją zlikwidować, ale petycje i protesty zrobiły swoje. W 2018 autobus wrócił na Trakt Królewski, w 2020 wyprostowano mu trasę nie każąc już objeżdżać Stegien, no a w tym roku – wiemy. Zjazd do zajezdni. Pożegnajmy go więc pięknym artykułem z czerwca 1979, w którym wdzięczni mieszkańcy Ursynowa dziękują MZK za uruchomienie tej wspaniałej linii.

"Express Wieczorny" z z 1 czerwca 1979 chwali MZK za nową linię 195 i świetny tabor ją obsługujący.
Brawo MZK! Express Wieczorny, 1 VI 1979

Zdjęcie tytułowe z 1994 roku pochodzi z serwisu przegubowiec.com, autorem jest Piotr Nodzykowski.

Jeżeli macie ochotę na więcej, można kupić bilet na wehikuł czasu. Ilustrowana książka „Czterdziestolatek. Historie z Ursynowa” w sklepie u osiedlowego wydawcy dostępna z dedykacją i autografem autora oraz prezentem w postaci albumu pokazującego Ursynów przed 10 laty. Zestaw do kupienia tu:

Przejdź do sklepu

 

Maciej Mazur
Rówieśnik Ursynowa (1977) i autor trzech książek o historii dzielnicy. Zawodowo reporter Faktów TVN i autor programu Ranking Mazura w TVN24.

Skomentujesz? Wiesz może coś więcej? A może autor się pomylił?